Historia de Corea

Plantía:Complexu

La historia de Corea ye bien rica y bien antigua. Les evidencies arqueolóxiques y llingüístiques suxuren que nos sos oríxenes los coreanos yeren xente que falaben llingües altaiques de la Siberia sur/central,^[1] que poblaba l'antigua Corea en socesives folaes dende'l neolíticu hasta la edá del bronce.^[2] L'adopción del sistema d'escritura chino ("Hanja" en coreanu) nel sieglu II aC, y el budismu nel sieglu IV, tuvo fondos efeutos sobre los Trés reinos de Corea.

Corea foi unificada pol emperador Taejo de la dinastía Goryeo en 936. Goryeo yera un estáu altamente desenvueltu y creó'l Jikji nel sieglu XIV, utilizando la primer imprenta de tipu movible del mundu. Les invasiones mongoles nel sieglu XIII, sicasí, debilitaron al país y foi convertíu nun estáu tributariu. Tres el derrumbe del Imperiu mongol, la disputa política siguía y Goryeo foi reemplazáu pola dinastía Joseon en 1388.

Los primeres 200 años de Joseon fueron marcaos pola paz relativa y vieron la creación del hangul (alfabetu coreanu) creáu pol rei Sejong el Grande nel sieglu XIV y l'ascensu de la influencia confucianista nel país. Sicasí, a finales de la dinastía, la política aislacionista de Corea fíxo-y ganar la sonadía occidental de "Reinu Ermitañu". Por finales del sieglu XIX, el país convertir nel oxetu de los deseos coloniales de Xapón. En 1910, Corea yera anexonada per Xapón y permanecía asina hasta'l final de la Segunda Guerra Mundial n'agostu de 1945.

En 1945, la Xunión Soviética y Estaos Xuníos alcordaron la rindición de fuercies xaponeses en Corea y les tropes soviétiques ocupaben el norte del paralelu 38, ente que les tropes d'EEXX ocuparon Corea al sur d'esti paralelu. Esta decisión de los exércitos aliaos llueu se convertiría na base pa la división de Corea per parte de les superpotencies, amontaos pola so incapacidá de llegar a un alcuerdu pa la independencia coreana. Los dos rivales de la Guerra Fría establecieron gobiernos allegaos a les sos propies ideoloxíes, conduciendo a la división actual de Corea en dos entidaes polítiques: Corea del Norte y Corea del Sur. El subsiguiente conflictu de la Guerra de Corea afitó esta división.

Corea del Norte, oficialmente la República Democrática Popular de Corea, ye un estáu unipartidista d'economía planiada. Corea del Sur, oficialmente la República de Corea, ye un país de mercáu llibre, democráticu, y desenvueltu miembru de la Organización pa la Cooperación y el Desenvolvimientu Económicu (OCDE) y el G20.

1. ↑ The Rise of Civilization in East Asia : the Archaeology of Korea, páxs. 165
2. ↑ 뿌리 깊은 한국사, 샘 이 깊은 이야기: 고조선, 삼국, páxs. 44-45